به شیرهایی که در سیستم انتقال سیالات برای جهت دادن سیال در یک سو مورد استفاده قرار می گیرند، شیر یکطرفه یا شیر سوپاپی گفته می شود. شیرهای سوپاپی با جنس های مختلفی در بازار یافت می شوند که شیر سوپاپی برنجی یکی از پرطرفدارترین و کاربردی ترین آن ها به حساب می آید.
هر نوع از شیر سوپاپی مانند شیر سوپاپی برنجی، شیر سوپاپی استیل استینلس، شیر سوپاپی چدنی و شیر سوپاپی فولادی می توانند در سیستم انتقال سیالات مورد استفاده قرار بگیرند. تاسیسات برودتی و حرارتی، شبکه آبرسانی شهری، ورودی پمپ های چاهی و کفکش و مانند آن ها از جمله این سیستم ها به شمار می آیند.
شیرهای سوپاپی نیز مانند هر قطعه صنعتی دیگری، مزایا و معایب خاص خود را دارند. یکی از مهم ترین مزیت های این شیرها، عدم لرزش زیاد به هنگام عبور سیال از آن ها است.
شیر سوپاپی برنجی یکی از انواع شیرآلات صنعتی به حساب می آید که بدنه آن از برنج ریخته گری ساخته شده است. گاهی یک سیستم انتقال سیالات و قطعات به کار برده شده در آن باید به گونه ای طراحی گردد که از بازگشت سیال جلوگیری کنند. شیرهای سوپاپی برنجی وقتی در مسیر سیال قرار می گیرند اجازه برگشت سیال را نمی دهند.
همچنین، شیرهای سوپاپی برنجی تنها با جریان طبیعی سیال باز شده و سیال را از خود عبور می دهند. ناگفته نماند که برای فعالیت شیر باید فشار سیال به حد استانداردی برسد؛ در غیر این صورت، شیر باز نخواهد شد. از طرفی، در هنگام برقراری جریان سیال، به محض کاهش فشار آن، شیر بسته می شود. این کار توسط فنرهای در نظر گرفته شده در ساخت شیرهای سوپاپی برنجی انجام می گیرد.
شیرهای سوپاپی برنجی ممکن است با عنوان شیر خودکار نیز شناخته شوند. زیرا برای مدیریت جریان نیازی به تنظیم و کنترل خارجی از بیرون آن ها نیست.
از آن جا که شیرهای سوپاپی برای یک طرفه کردن جریان سیال به کار می روند، بنابراین لازم است آن ها را بعد از پمپ ورودی نصب کنند. عمده استفاده از شیرهای سوپاپی برنجی در سیستم انتقال آب ساختمان ها است. نصب این شیرها از بازگشت آب های موجود در لوله ها به درون لوله اصلی (در هنگام قطع آب) جلوگیری خواهد کرد. همچنین، در فرایند نصب آبگرمکن، برای ورودی آن لازم است تا از شیرهای یک طرفه برنجی استفاده شود. این کار باعث می گردد تا در صورت آسیب به لوله های آبرسانی، آب آن کاملا خالی شود.
به طور کلی، در هر سیستمی که برای انتقال سیالاتی چون آب، بخار، هوا و فاضلاب استفاده می شود، می توان شیر سوپاپی برنجی را به کار برد. از جمله این سیستم ها می توان به این موارد اشاره نمود: سیستم تهویه مطبوع، سیستم های گرمایشی و سرمایشی، سیستم آب و فاضلاب، تاسیسات ساختمانی و صنعتی
شیر سوپاپی برنجی در همه سیستم های لوله کشی انتقال سیال ساختمانی و صنعتی قابل استفاده هستند. قابلیت این شیرها در کنترل بهینه فشار سیال و هدایت یک طرفه جریان است. به این ترتیب، استفاده از شیرهای سوپاپی برنجی می تواند از بازگشت سیال جلوگیری کرده و سلامت تجهیزات را تضمین نماید.
از مهم ترین مزیت های دیگر شیر سوپاپی برنجی می توان به این موارد اشاره کرد: عایق بندی کامل آب و دیگر سیالات، لرزش بسیار کمتر در مقایسه با شیرهای کشویی، مقاومت در برابر خوردگی و ...
قیمت شیر سوپاپی برنجی بر اساس جنس، کاربرد، اندازه، نوع استاندارد و شرکت تولید کننده آن تعیین می شود. البته عوامل جانبی دیگری نیز در این مورد دخیل هستند. از جمله این عوامل می توان به شرایط اقتصادی موجود اشاره کرد که منجر به تغییرات پیوسته قیمت شیرهای سوپاپی برنجی خواهد شد. از این رو، لازم است پیش از آن که خرید خود را انجام دهید از منبعی مطمئن مانند شهر آهن، از قیمت های به روز شده شیرهای سوپاپی برنجی اطمینان یابید.