جوش شیاری یکی از انواع روش های رایج برای متصل کردن قطعات با جنس های مختلف می باشد. این روش در سراسر جهان با نام علمی Groove Weld شناخته می شود. از بزرگ ترین مزیت های این روش، می توان به هزینه اندک آن و همچنین سهولت در انجام این فرآیند جوشکاری اشاره کرد. جوشکاری شیاری انواع مختلفی دارد که برای هر نوع از آن، نیاز به یک فلز جوش مخصوص داریم. جوشکاری یکی از مهم ترین فرایندهای اتصال میان دو قطعه است که در صنایع بسیار حیاتی در کل جهان مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از انواع اصلی این فرآیند، جوش شیاری می باشد. جوشکاری شیاری در واقع به اتصال شیار بین دو قطعه فلزی گفته می شود در این فرایند جوشکاری می توان لبه یکی از قطعات را آماده کرد و به قطعه دیگر متصل نمود که در این صورت به این فرآیند، جوشکاری شیاری یک طرفه می گویند علاوه بر این، می توان لبه هر دو قطعه فلزی را با ابزار مخصوص آماده سازی نمود و سپس عملیات جوشکاری بین درز قطعات را انجام داد که این فرایند جوش با نام جوشکاری شیاری دو طرفه شناخته می شود. در این مقاله از شهرآهن به بررسی ویژگی ها و انواع جوش شیاری می پردازیم.
انواع جوش شیاری
فرایند جوش شیاری نظیر سایر فرایندهای جوشکاری، انواع مختلفی دارد در واقع این فرآیند به سه دسته کلی تقسیم می شود:
- نخستین نوع جوشکاری شیاری، بر اساس شکل هندسی لبه قطعات فلزی تعیین می گردد که بر اساس این نوع، جوشکاری های شیاری مربعی یا گونیایی، جناغی، نیم جناغی، J شکل، U شکل، V شکل و لبه اریب حاصل می شوند.
- برای این که بتوان یک فرایند جوشکاری شیاری را با مقاومت بالا انجام داد، لازم است تا لبه های قطعاتی که قرار است به یکدیگر متصل شوند، آماده سازی گردند از این جهت می توان گفت که یکی دیگر از دسته بندی های کلی جوشکاری شیاری، جوشکاری بر اساس آماده سازی لبه قطعات به صورت یک طرفه یا دو طرفه می باشد.
- نوع دیگر این فرآیند جوشکاری، بر اساس میزان نفوذ جوش در بین شیارها تعیین می شود که این نوع، به دسته های جوشکاری شیاری با نفوذ جزئی یا ناقص و جوشکاری شیاری با نفوذ کامل تقسیم می گردد به عبارتی جوش شیاری با توجه به میزان نفوذ مواد جوشکاری به درون شیارها یا درزها، به دو دسته نفوذ کامل و نفوذ ناقص تقسیم می شود. جوش شیاری با نفوذ ناقص، بدین معنا است که مواد مذاب جوشکاری که در شیار قطعات ریخته می شود، به طور کامل بین درز ها نفوذ نمی کند. در واقع ریشه جوشکاری در پشت قطعات مشخص نیست به عبارت دیگر می توان گفت که سایز جوشکاری شیاری با عمق شیار، که به آن پخ گفته می شود، برابر نخواهد بود. این فرایند یکی از عیوب بزرگ جوشکاری شیاری است که یک اتصال ناقص بین دو قسمت را فراهم می کند و موجب می شود که درز اتصال قطعات، دوام و استحکام کافی نداشته باشند. در صورتی که در این فرآیند، سایز جوشکاری با ارتفاع پخ برابر باشد، جوشکاری شیاری با نفوذ کامل حاصل می گردد که این فرایند یکی از بهترین و ایده آل ترین روش های جوشکاری شیاری عنوان شده است.
کاربرد جوشکاری شیاری
از آن جایی که جوشکاری شیاری یکی از بهترین، با دوام ترین و ایده آل ترین روش های اتصال میان قطعات است، در صنایع مختلفی کاربرد دارد. صنعت لوله سازی یکی از مهم ترین صنایعی است که از این روش جوشکاری برای اتصال لوله های طویل استفاده می کند همچنین از این فرآیند برای متصل کردن لوله های عبور جریان گاز در صنعت گاز استفاده می شود. صنایع پتروشیمی و همچنین صنعت ساختمان سازی، از دیگر صنایع حیاتی در سراسر جهان هستند که بدون استفاده از فرایند جوشکاری شیاری، با مشکلات بزرگی رو به رو خواهند شد از این جهت جوشکاری شیاری در صنایع نام برده شده، اهمیت ویژه ای دارد. شما عزیزان می توانید برای تهیه انواع آهن آلات مورد نیاز عملیات ساختمانی و صنعتی و استعلام قیمت میلگرد، تیرآهن، ناودانی، ورق، نبشی و... به فروشگاه اینترنتی شهرآهن مراجعه کنید.
عوامل موثر در انتخاب نوع جوشکاری شیاری
با این که جوشکاری شیاری از بهترین روش های اتصال قطعات است و همچنین در انواع مختلفی ارائه شده است، اما با این حال در انتخاب نوع مناسب این فرآیند جوشکاری محدودیت های بی شماری به چشم می خورد در واقع می توان گفت که از هر نوع این فرایند، تنها می توان برای متصل کردن قطعات مخصوصی استفاده کرد. عوامل مختلفی می توانند در انتخاب نوع جوشکاری شیاری تاثیر بگذارند که مشاهده کامل دو طرف قطعات، دسترسی مناسب به شیار ها و ضخامت قطعه ها، سه عامل اصلی آن هستند. ضخامت، تاثیر چشمگیری در روش اتصال قطعه ها با جوشکاری شیاری دارد از این جهت برای قطعاتی که ضخامت آن ها کمتر از ۱۰ میلی متر است از جوشکاری شیاری مربعی و برای قطعاتی که ضخامت آن ها بیشتر از ۱۰ میلی متر باشد، از جوشکاری شیاری جناغی استفاده خواهد شد. اگر در این فرآیند، مشاهده دو طرف قطعات امکان پذیر نباشد، این فرآیند جوشکاری نیز با محدودیت های بزرگی رو به رو خواهد شد. تجهیزات جوشکاری، علامت جوش شیاری، پیچیدگی جوشکاری، سهولت در انجام فرایند، جنس قطعه ها، تنش های محیطی وارد بر نقطه جوش و ... از دیگر عوامل موثر برای انتخاب بهترین نوع جوشکاری شیاری می باشند.
هزینه جوشکاری شیاری
همان طور که جوش شیاری یکی از راحت ترین فرآیند های جوشکاری است، از قیمت بسیار مناسبی نیز برخوردار می باشد. در واقع می توان گفت این فرآیند جوشکاری یکی از کم هزینه ترین فرآیند ها برای اتصال قطعات عنوان شده است. در میان تمام انواع جوشکاری شیاری، جوش مربعی هزینه بسیار کمتری دارد. زیرا که برای انجام این فرآیند نیازی به برشکاری نیست و تراشکاری قطعات آن نیز بسیار ساده می باشد. هزینه این فرآیند در صورتی که لبه هر دو قطعه نیاز به آماده سازی داشته باشد، نظیر جوشکاری شیاری جناغی و لاله ای، هزینه بالا تری نیز خواهند داشت. همچنین جوشکاری های شیاری یک طرفه از هزینه کمتری نسبت به جوشکاری های دو طرفه برخوردار هستند.