مافیای موجود در بازار ورق فولادی سبب شده بود تا ۳ نفر تنها در یک ماه، ۱۶۰ میلیارد تومان از این بازار سود کسب کنند. شنیده‌ها حاکی از این است که عده‌ای از شرکت‌های فولادی برای کسب سود بیشتر اقدام به عرضه بالای ورق‌های فولادی خود در بازار آزاد کرده اند؛ موضوعی که خلاف قوانین و مقرراتی است که وزارت صمت پیش تر برای آنها تعیین کرده است.
برابر قانون شرکت‌های فولادی می‌بایست ۴۰ درصد ورق فولادی خود را در بورس کالا عرضه کرده و مابقی را در بازار آزاد و با نرخ متناسب به فروش برسانند. چند هفته پیش و درست زمانی که مدرس خیابانی قائم مقام وزارت صنعت، معدن و تجارت بود قرار بر این شد تا در راستای شفاف‌سازی بازار فولاد عرضه‌ها در بورس صورت پذیرد اما در همین چند هفته اخیر شاهد نابه سامانی هایی در این بازار بوده‌ایم و نمونه‌اش کسب سود بیشتر برخی فروشنده‌های ورق فولادی در این بازار بوده است.
پیش تر هم سرپرست سابق وزارت صمت در نشست مشترکی که با مسئولان بورس برگزار شده بود، گفت: کل محصولات فولادی اگر قرار است عرضه بشود باید در بورس باشد و ما خرید و فروش فولاد در خارج از بورس را ممنوع اعلام کرده‌ایم. در پاسخ هم رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن انتقاد از وضعیت فعلی بازار بورس گفته بود: درحال‌حاضر تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد ورق‌های فولادی داخل بورس عرضه می‌شود بنابراین بورس تعیین‌کننده قیمت‌ها نیست و قیمت‌ها در کف بازار تعیین می‌شود.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد این محصول در بازار آزاد از قیمت ۱۲ هزار و ۲۰۰ تا ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان معامله می‌شود این در حالی است که ورق فولادی در بورس کالا حدود ۴۰ تا ۷۰ درصد ارزان تر کمتر عرضه می‌شود و از آنجایی که این محصول در صنایع زیادی کاربرد دارد انتظار می‌رود تدابیری اتخاذ شود تا مصرف‌کننده نهایی متضرر نشود.
فاصله قیمتی میان ورق فولادی تا زمان تبدیل آن به شمش بسیار کم است
فاضل همامی رئیس اتحادیه تعاونی‌های فولاد و صنایع معدنی گفت: دو هفته‌ای می‌شود که انجمن فولاد توانسته همکاری دولت ثبات خوبی را در بازار فولاد ایجاد کند و تاثیر این همکاری در تعدیل قیمت میلگرد و شمش دیده می‌شود.
او درباره قیمت‌های متغیر بازار آزاد ورق فولادی معتقد است: تایید نشدن وزیر پیشنهادی دولت هم مشکلاتی را برای تعیین تکلیف این بازار ایجاد کرده ضمن اینکه ما در انجمن فولاد پیشنهاد ۷۰ درصد عرضه ورق فولادی در بورس توسط هر خریداری را تعیین کرده بودیم که با مخالفت صاحبان صنعت مواجه شدیم.
همامی ادامه داد: برخی از خریداران ورق فولادی معتقدند فاصله قیمتی میان ورق فولادی تا زمان تبدیل آن به شمش بسیار کم است بنابراین عرضه این محصول در بورس صرفه اقتصادی چندانی برای آنها ندارد به همین منظور از عرضه محصول خود در بورس کالا ممانعت می‌کنند.
رئیس اتحادیه تعاونی‌های فولاد و صنایع معدنی در پایان گفت: قرار است این هفته با عرضه میلگرد ذوب آهن و ورق فولادی فولاد مبارکه تحرکاتی در راستای تعدیل این قیمت‌ها صورت پذیرد و با عرضه بیشتر بتوان بازار را کنترل کرد.
ورق فولاد به جای بدهی به مشتریان دردسر ساز شد
رسول علی محمدی کارشناس بورس کالا می‌گوید: قیمت ورق فولادی در خارج از بورس و با توجه به نرخ دلار آزاد قیمت‌گذاری می‌شود. بعضا شاهد افزایش ۳۰ درصدی این محصول در بازار آزاد هستیم و یکی از دلایلش این است که گاهی معاملات برای افراد غیر مرتبط تخصیص داده می‌شود. گاهی مشتریان به جای دریافت بدهی‌های خود ورق فولادی دریافت می‌کنند که همین مشتریان که بخشی از آنها را شرکت‌های اغماری تشکیل می‌دهند، این ورق‌ها را در خارج از بورس عرضه می‌کنند که همین امر سبب افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد می‌شود. اخیرا بخشنامه‌ای ابلاغ شده که براساس آن دوباره شاهد بازگشت معاملات تختال به بورس هستیم چرا که حدود یک سالی می‌شد که این معاملات خارج از فضای بورس صورت می‌گرفت بنابراین مصوبه اخیر ستاد تنظیم بازار می‌تواند بر نظارت بیشتر بر این بازار و شفافیت در معاملات کمک کند.
این کارشناس در ادامه توضیح داد: تاکنون نظارت چندانی بر عرضه ورق فولای در بورس کالا انجام نشده است و در بازار آزاد معلوم نمی‌شود که این محصول با چه قیمتی و به چه گروه هایی به فروش می‌رسد و از آنجایی که عمده عرضه‌ها خارج از بروس انجام می‌شود بنابراین نظارت بر آنها بسیار سخت تر است. دولت با تخصیص ۴۰ درصد عرضه ورق فولادی هر خریداری در بورس کالا در ظاهر از صنایع پایین دستی حمایت کرده است اما به نوعی به عده‌ای سودجو رانت داده است که درنهایت دود این اقدامات تنها به چشم مصرف‌کننده نهایی می‌رود.
علی محمدی گفت: شاهد این بودیم که در چند هفته اخیر برای میلگرد و تیرآهن و با نظارت‌های صورت گرفته، قیمت‌ها تا ۲۰ درصد تعدیل قیمت شد بنابراین امیدواریم این مهم در خصوص ورق فولادی هم صدق کند و شاهد کاهش قیمت این محصول هم باشیم. در مورد ورق‌های فولادی اخبار زیادی از عرضه بالای این محصول خارج از بورس به گوش می‌رسد مسئله مهم این است که چرا باید چنین رانتی در این بازار مهم ایجاد شود که یک نمونه از نتایج آن هم در داستان یک شرکت فولاد مشخص بود که براساس آن تنها ۳ نفر در یک ماه ۱۶۰ میلیارد تومان سود کسب کردند.
او ادامه داد: سودهایی که حتی نسبت به این روزهای بازار بورس هم غیر قابل دستیابی است و در طرف مقابل اما تولید‌کنندگان نیازمند تامین نیاز آنی خود هستند و زمانی که این ورق‌ها در بورس عرضه می‌شوند بعد از گذشت دو ماه به‌دست خریداران می‌رسند و همین امر آنها را وادار به تامین نیاز خود خارج از فضای بورس کرده است.
عباسی در پایان گفت: به همین دلیل است که خریداران به سمت بازار آزاد حرکت می‌کنند چرا که نیاز روز آنها تامین نمی‌شود همچنین در طرف مقابل افراد برای استفاده از سهمیه‌های موجود اقدام به خرید سهمیه شرکت‌های ورشکسته می‌کنند و بدین طریق این محصولات را تا سقف ۴۰ تا ۵۰ درصد بالاتر از میزان موجود در بازار آزاد به فروش می‌رسانند. آیا غیر از این است که عده‌ای با انبار کردن این محصول در حال ضربه زدن به نظام اقتصادی و تولید‌کنندگان هستند چرا که وزارت صمت و بورس حاضر نیستند با یکدیگر به توافق درست و منطقی دست یابند و نظارت‌ها را تشدید کنند.
سعید صمدی رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد با اشاره به ظرفیت‌های زیاد کشور برای تولید فولاد گفت: سنگ آهن حدود ۵۰ درصد کمتر از قیمت جهانی در اختیار تولید‌کنندگان قرار می‌گیرد همچنین نرخ انرژی در تولید فولاد هم یک سوم نرخ جهانی است بنابراین توقع همه بر این است که قیمت این محصول منطقی باشد.
او ادامه داد: گاهی شاهد این هستیم که قیمت برخی از محصولات فولادی حتی از قیمت جهانی بیشتر است و بعضا قیمت ورق فولای در بازار آزاد ۶۰ درصد بیشتر از قیمت آن در بورس کالاست و این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که ما در تولید این محصول مشکل خاصی نداریم.
صمدی درباره نبود مدیریت کافی بر بازار ورق فولادی توضیح داد: از طرفی قیمت تمام شده این محصولات پایین است، اما در طرف مقابل شاهد عرضه ورق‌های فولادی در بازار آزاد و با قیمت‌های بالاتری هست. بخش قابل توجهی از تولیدات صنعتی کشور از جمله صنایع خانگی و خودرو به ورق فولادی وابسته هستند و زمانی که چنین هرج و مرجی ایجاد می‌شود نباید توقع داشت تولید کنده لوازم خانگی و مابقی هم با بحران مواجه نشوند.
او در پایان گفت: زمانی که مواد اولیه ارزان قیمت در اختیار تولید‌کنندگان قرار میگرد انتظار می‌رود این محصول با قیمت منطقی به بازار عرضه شود و درنهایت ضرر اصلی را مصرف‌کننده نهایی متحمل نشود.
